Shinto

         W Korei Południowej odwiedziłam setki świątyń buddyjskich. Podróżując po Japonii spotykam bardzo mało świątyń buddyjskich, przeważają świątynie shintoistyczne. Często elementy jednej i drugiej religii są pomieszane. Zdarza się, że i do świątyni buddyjskiej prowadzi brama torii.
W Japonii funkcjonują dwa główne systemy wierzeń religijnych shintoizm i buddyzm. Shintoizm  jest systemem rodzimym uznającym istnienie wielu bóstw zwanych kami. Bóstwem jest słońce, księżyc, bóstwa mogą wcielać się w skały, rzeki, góry, drzewa. Kami są zwykle łagodne i dobrotliwe.
         Shintoizm nie wykształcił systemu zachowań moralnych i niemoralnych, czy pojęcia grzechu i kary. Shinto nie ma żadnych ksiąg a jedynie mitologię opisującą początki świata i dzieje bóstw. Nie ma obowiązku uczestniczenia w obrzędach ani regularnego uczęszczania do świątyni. Modlitwy w języku starojapońskim znają wyłącznie kapłani.
Świątynie shintoistyczne zwane często chramami, w Japonii nazywane są jinja lub yashiro. Każda świątynia ma swoją nazwę, do której dodaje się określenia wskazujące na rangę chramu.
Najbardziej rozpoznawalnym symbolem świątyni shintoistycznej jest brama torii - to granica między strefą sacrum i profanum. Nazwa torii oznacza ptasią grzędę i symbolizuje koguta na grzędzie, posadzonego przez bogów przed jaskinią, w której zamknęła się bogini słońca Amaterasu po tym, jak obraziła się na brata Susanoo.
Torii to brama o prostej konstrukcji, składająca się z dwóch pionowych słupów, połączonych na górze poprzeczną belką. Może być drewniana, kamienna, betonowa. Najbardziej charakterystyczne są bramy w kolorze cynobru, ustawiane jedna za drugą i tworzące ścieżkę prowadzącą do świątyni. Często można natknąć się na samotną bramę torii  i opasane ryżowym sznurem drzewo lub kamień-wówczas brama symbolizuje wejście na teren sakrum.
Kolejnym ważnym elementem architektonicznym chramu shinto są zabudowania świątynne. W skład zabudowań wchodzi najczęściej kilka budynków. Najważniejszy jest główny pawilon - handen lub shinden, gdzie przechowywana jest relikwia lub substytut bóstwa - shintai.
Shintai jest cały czas ukryte. Wierni nie mogą go oglądać a kapłani mogą się doń zbliżyć tylko w wyjątkowych okolicznościach.
Obok pawilonu głównego mogą występować pawilon czći-haiden  i pawilon heiden, tu kapłani składają ofiary w postaci kwiatów i owoców. Do pawilonów świątyni shintoistycznej nie wchodzi się do środka, do buddyjskich tak.
Cześć bóstwom oddaje się stojąc na zewnątrz budynku, poprzez klaśnięcie w dłonie, modlitwą własnymi słowami i wrzuceniem monety do skarbonki.
Oprócz głównych pawilonów na terenie świątyni znajduje się zadaszone podium, gdzie w czasie świąt odbywają się tańce i przedstawienia.
Ważnym elementem architektury w świątyniach shinto jest temizuya, zbiornik służący do rytualnego oczyszczenia. Należy tu obmyć ręce oraz usta.
Czasami na terenie świątyń nie ma żadnych budynków. Najważniejszym znakiem obecności bóstwa w danym miejscu, obok bramy torii, jest główny symbol miejsca uświęconego sznur shimenawa, zapleciony ze słomy ryżowej i zawieszony pomiędzy słupami bramy lub naokoło świętego przedmiotu. Pomiędzy splotami sznura zawieszone są złożone kawałki białego papieru zwane shide.
Świątynie shintoistyczne same w sobie są bardzo proste. Ich wyjątkowy urok polega na naturalnej atmosferze. Shinto to religia przyjazna człowiekowi, afirmująca życie. Atmosfera świątynna jest swobodna, można usiąść, zjeść posiłek, nie ma konieczności zachowania ciszy.



Jednym z najbardziej widocznych przejawów wierzeń shintoistycznych w całej Japonii są kapliczki, wokół których odbywają się lokalne święta. Budynki te są utrzymywane przez mieszkańców, którzy z kolei korzystają z ochrony czczonego w nich bóstwa zwanego ujigami, czyli kami miejscowego. Kapliczki bóstw mających zapewnić powodzenie w interesach, można znaleźć w kątach fabryk, przed biurami, na rogu ulicy, jak również w obrębie większych świątyń mających oficjalnie innych patronów.
Zgodnie z shintoistycznymi wierzeniami śmierć, kalectwo, choroba i poród uważane są za rzeczy pociągające za sobą skażenie. W praktyce jednak w większości domów shintoizm jest zupełnie oddzielony od spraw związanych ze śmiercią, ponieważ w tym czasie rodziny odwołują się do drugiej wielkiej religii Japonii - buddyzmu.
Na ogół rytuały shintoistyczne są związane z uroczystościami ku czci życia i jego rozwoju, ze zbiorami, płodnością, budową domu.
W praktyce większość Japończyków wciąż ucieka się do religii shintoistycznej w kryzysowych momentach swojego życia i odwołuje do buddyzmu przy okazji pogrzebów
Więcej zdjęć...