środa, 22 września 2010

Geomacja


W systemie wierzeń koreańskich ważną funkcję pełniła geomancja-phungsu, w Chinach feng shui.
Obecnie w Korei nie przestrzega się już tak ściśle zasad geomancji. Rozwój urbanizacji nie pozwala na staranne poszukiwania idealnego miejsca. Jeszcze na prowincji obowiązują zasady phungsu. Kierując się tymi zasadami Koreańczycy starannie wybierali miejsca budowy domu czy usytuowania grobu. Zgodność pierwiastków yin i yang z pięcioma elementami z których składał się świat:metal, drewno, woda, ogień, ziemia-decydowała o dobrym lub złym miejscu. Koreańska tradycja pozwala na ozdabianie symbolicznymi kółkami Yin i Yang drzwi domostw, co ma przynosić szczęście.

Hanji

Podczas pobytu w Korei miałam okazję poznać warsztat pracy koreańskiego artysty. Po wakacjach spędzonych w Polsce chciałam powrócić do tradycyjnego malarstwa koreańskiego, ale plany już się zmieniły.

Podstawa tradycyjnego malarstwa koreańskiego to papier ręcznie czerpany, zwany ryżowym, tusz i pędzel. Uważa się, że początki papiernictwa w Korei przypadły na VII wiek królestwo Shilla. Szybki rozwój piśmiennictwa wymógł większe zapotrzebowanie na papier. Coraz częściej przepisywano teksty religijne, utwory literackie, prowadzono obszerną dokumentację administracyjną. Z czasów Shilli zachowały się arkusze papieru zawierające buddyjskie zaklęcia. W okresie Koryo powstał pierwszy cech Papierników i pierwsze fabryki papieru w Seulu, które istniały do XIX wieku, produkując wysokiej jakości papier. Już wtedy produkowano dwadzieścia gatunków papieru o różnym przeznaczeniu. Materiały pisarskie-papier, pędzel, tusz zostały wynalezione w Chinach, jednak Koreańczycy wiele z nich rozwinęli i przystosowali do potrzeb własnej kultury. Przyjmuje się, że tradycja czerpania papieru w Korei istnieje od ponad 1500 lat. Obecnie produkuje się wiele gatunków tradycyjnego papieru-Hanji, różniących się jakością i wyglądem, zależnie od przeznaczenia. Papier używany w malarstwie i kaligrafii to Hwasonji, do drukowania buddyjskich tekstów i produkcji tradycyjnych książek używa się Boksaji. Papier do wyklejania okien i drzwi to Changhoji. Produkcja tradycyjnego papieru nie została zastąpiona produkcją maszynową, ponieważ dzięki charakterystycznej fakturze papieru oraz wzorom tworzonym przez naturalnie układające się włókna, nie udało się tego osiągnąć przy użyciu maszyn. Dlatego do dzisiaj w Korei umiejętność ręcznego czerpania papieru przekazywana jest z pokolenia na pokolenie. Obecnie w Korei prosperuje około 70 fabryk wytwarzających papier w sposób tradycyjny. Koreański malarz czy kaligraf posługuje się głównie tradycyjnymi materiałami i narzędziami, należą do nich papier ręcznie czerpany Hanji, specjalne miękkie pędzle, tusz oraz kamień do rozcierania tuszu z wodą. Prawdziwy papier ryżowy produkuje się bardzo rzadko. Najczęściej wytwarza się papier z morwy, konopi i bambusa.

Sasin

Rzeźby seledynowego smoka, często można spotkać przy wejściach do świątyń buddyjskich. Pod koreańską nazwą "Sasin", kryje się grupa mitologicznych zwierząt, które zgodnie z wierzeniami uważano za strażników czterech stron świata.

Seledynowy smok strzegł wschodu, biały tygrys zachodu, czarny żółw północy i czerwony feniks południa.

Sansin

Większość świątyń buddyjskich w Korei posiada obraz lub cały ołtarz Sansina. Jeden z najbardziej czczonych bogów koreańskich-bóstwo gór.
Wyobrażano go sobie jako starca z długą białą brodą, laską podróżnika, siedzącego w lesie pod sosną w pobliżu wodospadu. Zwierzęciem, które towarzyszy Sansinowi jest tygrys, który w niczym nie przypomina niebezpiecznego drapieżnika. Sansin władał wszystkim co znajdowało się na powierzchni i wewnątrz gór. Był panem drzew, roślin, zwierząt i ptaków. Poszukiwacze ziół, myśliwi, górnicy składali mu ofiary.